Ένα από τα βασικότερα συστήματα ενεργειακής ασφάλειας του οχήματος μας είναι και τα φωτιστικά σώματα εμπρός και πίσω, η σωστή λειτουργία των οποίων κρίνεται αναγκαία για την οπτική επικοινωνία μας με τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου. Αν σκεφτούμε μάλιστα και τους ελληνικούς δρόμους με τον κακό ή και ανύπαρκτο φωτισμό τους σε πολλά σημεία, καταλαβαίνουμε ότι τα φώτα μας, ειδικά αυτά που βρίσκονται μπροστά, θα πρέπει να μας απασχολούν περισσότερο για την πρακτικότητα και ασφάλεια που μας προσφέρουν, παρά για την εμφάνιση και αισθητική τους. Βέβαια, αυτή η προσέγγιση διαφέρει από την πραγματικότητα, μιας και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ολοένα και πιο έντονο το φαινόμενο των ενοχλητικών φώτων που μας θαμπώνουν ή και μας ζαλίζουν όταν βρεθούμε απέναντι τους, περιορίζοντας μας την όραση, γεγονός που μπορεί να είναι αρκετά επικίνδυνο ορισμένες φορές.
Μιας και οι περισσότεροι απ' εμάς δεν ξέραμε -σήμερα όμως θα μάθουμε- είχαμε λοιπόν την εντύπωση ότι για όλα αυτά τα ενοχλητικά θαμπώματα ήταν υπεύθυνα τα καινούργια φώτα που είναι στην μόδα, γνωστά και ως φώτα Xenon.
Πριν όμως δούμε τι είναι αυτά τα φώτα και πως λειτουργούν θα κάνουμε μια μικρή επανάληψη στο μάθημα της φυσικής και συγκεκριμένα της οπτικής, έτσι ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα κάποιες έννοιες. Μια απ' αυτές είναι η θερμοκρασία χρώματος, η οποία μετράται σε βαθμούς Kelvin και δείχνει το πόσο ερυθρό ή πόσο ιώδες είναι το φως που βλέπουμε. Για παράδειγμα η κοκκινωπή φλόγα από ένα σπίρτο έχει θερμοκρασία χρώματος 1700Kelvin, το λευκό μονοχρωματικό φως από το φλας μιας φωτογραφικής μηχανής έχει 6000Kelvin, το φυσικό φως ημέρας έχει θερμοκρασία χρώματος περίπου 5600Kelvin. Σημαντική έννοια ειναι και η ποσότητα του φωτός που εκπέμπουν οι κάθε είδους λυχνίες (φωτεινότητα), η οποία μετράται σε lumens.
Τώρα μπορούμε να επανέλθουμε στο θέμα μας και να αποφασίσουμε αν θα αλλάξουμε τα φώτα μας και τι πρέπει να προσέξουμε. Οι περισσότεροι “φοράμε” κοινές λάμπες αλογόνου, στις οποίες η παραγωγή φωτός γίνεται με την πυράκτωση νήματος βολφραμίου ενώ υπάρχουν και στοιχεία αλογόνου, κυρίως ιωδίου, το οποίο αυξάνει την αποτελεσματικότητα της λυχνίας, ενώ ταυτόχρονα ελαχιστοποιεί και το μαύρισμα της λυχνίας που προκαλεί το βολφράμιο κατά την εξάτμιση του. Τέτοιες λάμπες παράγουν φως με θερμοκρασία χρώματος 3100-3200Kelvin (λευκό χρώμα που κιτρινίζει), ενώ εκπέμπουν ποσότητα φωτός ίση με 1500lumens.
Με την τεχνολογία των λυχνιών αλογόνου να φτάνει στα όρια βελτίωσης της και το σκοτάδι που υπάρχει στους δρόμους, λογικό είναι να αναζητάμε κάτι καλύτερο. Τι επιλογές έχουμε όμως;
Σύμφωνα με τον υπεύθυνο της εταιρίας Xenon Hellas κ. Τσιρογιάννη Χρήστο, τα συστήματα Xenon HID (High Intensity Discharge) μπορούν να δώσουν περισσότερο φως (3200lumens) από τις κοινές λάμπες αλογόνου, το οποίο πλησιάζει το φυσικό φώς ημέρας. Συνεχίζοντας, μας λέει ότι η λειτουργία τους βασίζεται στο φαινόμενο του βολταϊκού τόξου, κατά το οποίο συμβαίνει εκκένωση υψηλής έντασης και μεταπήδηση του ρεύματος μεταξύ των δυο ακίδων βολφραμίου, που βρίσκονται μέσα στην λυχνία σε ατμόσφαιρα εξαερωμένων μεταλλικών αλάτων. Ουσιαστικά το ευγενές αέριο Xenon χρησιμοποιείται κατά την έναρξη, όπου λόγω της μεγάλης τάσης (της τάξης των 25000Volts) ιονίζεται προκαλώντας αρκετό φως στιγμιαία, επιταχύνοντας έτσι τον χρόνο (60sec) που χρειάζεται η λυχνία για να έρθει στην κανονική λειτουργία της, κατά την οποία η τάση πέφτει στα 85Volts. Όμως, εξίσου σημαντικό με την φωτεινή τους απόδοση, είναι και το γεγονός ότι χρειάζονται μόλις 35Watts για την λειτουργία τους, σε αντίθεση με τα 55Watts που απαιτούνται για τις κοινές λάμπες αλογόνου. Ωστόσο, ο κ Τσιρογιάννης τονίζει ότι οι λυχνίες Xenon HID δεν έχουν καμία σχέση με τις λυχνίες τύπου Xenon, που είναι κοινές αλογόνου με μια αχνή μπλε επίστρωση εξωτερικά και οι οποίες εκπέμπουν πιο λευκό φως (3800-4000Kelvin).
Καλά όλα αυτά, με τα θαμπώματα όμως τι γίνεται τελικά;
Όπως μας λέει ο υπεύθυνος του τεχνικού τμήματος Automotive της Bosch Hellas κ. Παπαγεωργίου Ανδρέας, τα συστήματα φωτισμού Xenon HID, που τοποθετούνται εργοστασιακά στα διάφορα μοντέλα αυτοκινήτων δεν προκαλούν θαμπώσεις, ούτε ζαλίζουν τους απέναντι οδηγούς, μάλιστα διαθέτουν ειδικούς αισθητήρες ύψους έτσι ώστε να προσαρμόζουν το ύψος της δέσμης τους ανάλογα με τις κλίσεις του οδοστρώματος, χωρίς να τυφλώνουν τους απέναντι. Συνεχίζοντας, υποστηρίζει ότι τα aftermarket Xenon HID kits θεωρούνται παράνομα, μιας και σύμφωνα με κανονισμό της Ε.Ε (ECE R48) για την χρήση τους απαιτείται να υπάρχει σύστημα πλύσης, καθώς και ειδικός ρυθμιστής του ύψους της δέσμης, μάλιστα έχει παρατηρηθεί και το φαινόμενο της παράνομης χρήσης της εμπορικής ονομασίας Bosch σε τέτοια kits γεγονός που έχει κάνει την Bosch να κινηθεί δικαστικά. Τέλος μας αναφέρει ότι πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα 6000 Kelvin είναι η μέγιστη θερμοκρασία χρώματος που υπάρχει σε αυθεντική λυχνία Xenon HID και ο λόγος δεν είναι ότι δεν μπορεί να κατασκευαστεί λυχνία με μεγαλύτερες θερμοκρασίες χρώματος, αλλά οτιδήποτε πάνω από τις 6000Kelvin δεν είναι αποδοτικό ως φωτιστικό σώμα. Τα περισσότερα εργοστασιακά φωτιστικά σώματα με λυχνίες Xenon HID λειτουργούν μάλιστα σε θερμοκρασίες χρώματος γύρω στους 4300Kelvin.
Βέβαια, τα εργοστασιακά συστήματα φωτισμού με Xenon HID ανήκουν τις περισσότερες φορές στον προαιρετικό εξοπλισμό των οχημάτων και έχουν τιμές της τάξης των 1000ευρώ, ενώ τα συναντάμε στον βασικό εξοπλισμό κυρίως πολυτελών και πιο ακριβών μοντέλων. Αν θέλει όμως κάποιος να επιλέξει κάποιο aftermarket Xenon HID το οποίο να “φωτίζει” σωστά χωρίς να δημιουργεί πρόβλημα στους υπόλοιπους, μάλλον θα χρειαστεί να προσέξει αρκετές τεχνικές λεπτομέρειες.
Τώρα από πλευράς νομιμότητας, όσο και αν ψάξαμε στον ΚΟΚ, φυσικά δεν βρήκαμε κάτι συγκεκριμένο που να αποσαφηνίζει την κατάσταση για τα φώτα Xenon, αλλά και για τις λυχνίες που επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται και τι χαρακτηριστικά πρέπει να έχουν αυτές. Όπως μας δηλώνει ο κ Μαρής Τεχνικός Διευθυντής του ΙΚΤΕΟ (ΒΙΣΤΑΚΗΣ), το μηχάνημα που κάνει τον ελέγχο άλλωστε δεν μπορεί να γνωρίζει την προέλευση των φώτων μας, απλά ελέγχει αν οι τιμές της φωτεινότητας βρίσκονται μέσα στα όρια που καθορίζονται από το ΥΜΕ.
Τελικά, το μόνο ασφαλές συμπέρασμα στο οποίο μπορούμε να καταλήξουμε είναι ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα φώτα του οχήματος μας ως κάτι παραπάνω από ένα επιπλέον αξεσουάρ, άλλωστε το αυτοκίνητο μας δεν είναι χριστουγεννιάτικο δέντρο.
http://www.autocrete.com/reportaz/fwta-xenon.html
