Με πάνω από μισό αιώνα ιστορίας στην πλάτη του (πρώτη διοργάνωση ως “Ακρόπολις” το 1953), φαίνεται εξ΄αρχής παράξενο που σε μια χώρα με ανύπαρκτη παρουσία στο κατασκευαστικό τομέα της αυτοκίνησης, διεξάγεται ένας από τους πιο ονομαστούς αγώνες του πρωταθλήματος.
Τί είναι (ή τί ήταν) λοιπόν στην πραγματικότητα το Ακρόπολις;
'50, '60. Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν μια Χώρα..
Το ράλι Ακρόπολις ξεκίνησε σαν ένας αγώνας που τα πρώτα χρόνια σχεδιάστηκε να περιλαμβάνει το πέρασμα από όσο το δυνατό μεγαλύτερο κομμάτι της ελληνικής επαρχίας. Πάνω από 3500 χιλιόμετρα διαδρομής και ασταμάτητη οδήγηση μέρα και νύχτα
Ήταν η εποχή των πιονέρων που ανακάλυπταν την αυτοκίνηση στην πιο extreme για την εποχή μορφή. Μέσα από αυτή τους την προσπάθεια, ερχόταν στο φως και μια άγνωστη, για τους πολλούς, πατρίδα. Με φύση ανόθευτη, χωριά που έσφιζαν από ζωή μα ξεχασμένα από όλους και συνεπώς συνηθισμένα να λειτουργούν αυτόνομα, κατοίκους που με νωπές τις μνήμες ενός εμφυλίου πολέμου έβλεπαν να σπάει μία φορά το χρόνο η απομόνωσή τους και μετέτρεπαν ακόμα και το απλό πέρασμα των αυτοκινήτων σε γιορτή.
Το ράλι από το 1956 περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος και γίνεται γνωστό στο εξωτερικό, συγκεντρώνοντας κάθε χρόνο όλο και περισσότερες συμμετοχές ανθρώπων που ήθελαν να δοκιμάσουν τα όριά τους καθώς χάνονταν στο παρθένο φυσικό περιβάλλον μιας σχεδόν πρωτόγονης χώρας. Με τον καιρό συγκεντρώνει και τις εργοστασιακές ομάδες που ακολουθούν το πρωτάθλημα και αυξάνει σε φήμη και αναπόφευκτα και σε εμπορικότητα.
Ονόματα πρωταγωνιστών που υπάρχουν ακόμα στη μνήμη όσων ανακαλούν την πρώτη εικοσαετία του Ράλι Ακρόπολις:
Πεσμαζόγλου, Aaltonen, Clark, Hopkirk, Carlsson...
“Αν μου ζητούσαν να φυλάξω μία εικόνα από το Ακρόπολις, θα κρατούσα τον κόσμο της επαρχίας, τους ανθρώπους που παρατασσόταν επί χιλιόμετρα για να δουν τα αυτοκίνητα να περνούν. Περνούσαμε από την Καρδίτσα για να πάμε στην Καλαμπάκα, τα σχολεία της περιοχής δεν άνοιγαν τις μέρες του aκρόπολις. Και ήταν όλα τα παιδάκια με σημαίες στα χέρια και ζητωκραύγαζαν καθώς φτάναμε, πηγαίνοντας -επίτηδες για να τους ευχαριστήσουμε- με τις πάντες μέσα στις πλατείες. Κι εκείνοι ξεσηκώνονταν και φώναζαν. Hταν γι' αυτούς, αλλά και για μας, ένα πανηγύρι.” (**)
'70. Η εποχή των "θεών"
Με ολοένα και αυξανόμενο ενδιαφέρον από εργοστασιακές ομάδες, το 1973 θεσπίζεται το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι και το Ακρόπολις είναι ένας από τους ιδρυτικούς του αγώνες. Το ράλι γίνεται πιο απαιτητικό, σκληρό και είναι φορές που θυμίζει αγώνα επιβίωσης. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες χτίζεται η φήμη των νικητών, τόσο μεγάλη όσο και το ταλέντο τους να περνούν “πετώντας” πάνω από τα ελληνικά κατσάβραχα
Η αέρινη Renault Alpine ήταν το αυτοκίνητο που κυριάρχησε στις αρχές της δεκαετίας, και στο Ακρόπολις, στα χέρια των Therier/Callewaert, Andersson / Hertz και Nicolas / Vial
Οι έλληνες θεατές είδαν για πρώτη φορά τί πάει να πει "δεν αφήνω πουθενά". Ούτε στα βράχια; Ούτε!
Οι Ove Andersson / A.Hertz δε θα επαναλάβουν το 1973 τη νίκη του 1970 με την Alpine, καθώς η πρωτοεμφανιζόμενη Toyota Celica θα μείνει από κινητήρα. O Σουηδός οδηγός της όμως ξέρει ότι το πρώτο βήμα έχει γίνει. O άνθρωπος που ουσιαστικά έβαλε τους Ιάπωνες στα ράλι, θεωρείται δίκαια, μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στην ιστορία του θεσμού.
Ούτε ο ίδιος ο Bjorn Waldegard δε θα μπορέσει να φτάσει με τη Lancia Stratos στον τερματισμό το 1975. Η ιταλική ομάδα, αν και κυρίαρχος στα μέσα της δεκαετίας με ένα από τα πιο τρομακτικά rally cars ever, δεν ευτύχησε να δει ούτε ένα της αυτοκίνητο να τερματίζει ποτέ σε Ακρόπολις.
Η χρονομετρημένη δοκιμασία στο αεροδρόμιο του Τατοϊου. Αλλόκοτο θέαμα για τα σημερινά δεδομένα. Φανταστείτε, ράλι και αγώνα πίστας στην ίδια συσκευασία. Εδώ, από το Ακρόπολις του 1975 και την πρώτη νίκη στην καριέρα του Walter Rohrl με την κίτρινη Opel Ascona και συνοδηγό τον Jochen Berger.
Bjorn Waldegard, ράλιμαν με όλη τη σημασία της λέξης. Ο σουηδός "θεός" του Ακρόπολις κατάφερε επιτέλους να κερδίσει τον ελληνικό αγώνα το 1977, επαναλαμβάνοντας τη νίκη του και το 1979, τη χρονιά που έγινε ο πρώτος οδηγός-παγκόσμιος πρωταθλητής.
O Walter Rohrl κερδίζει με στυλ και άνεση τον αγώνα του 1978, έχοντας πλάι του τον Christian Geistdörfer. Ο γερμανός, από τους πιο ολοκληρωμένους οδηγούς, ξεκίνησε την πλούσια καριέρα του με την παρθενική του νίκη στο WRC να είναι στην Ελλάδα. Όπως βέβαια και ο κάτωθι κύριος...
Πολλοί από τους έλληνες θεατές που είχαν την τύχη να τον δουν από κοντά, πίνουν ακόμα νερό στο όνομά του. Για πολλούς ο Ari Vatanen ήταν ο πιο πιο χαρισματικός και γρήγορος οδηγός που πέρασε ποτέ από τα ελληνικά χώματα. Πρώτη του νίκη σε αγώνα του Π.Π.Ρ. στο Ακρόπολις του 1980 με συνοδηγό τον David Richards
“Οι αναμνήσεις μου από το Ακρόπολις είναι πολύ δυνατές...Ποτέ δε θα ξεχάσω το τοπίο στα μοναστήρια της Καλαμπάκας (Μετέωρα). Σαν καθεδρικοί ναοί, εκφράζουν το μέγεθος της προσπάθειας που οι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να κάνουν για τις πνευματικές τους αξίες. Σήμερα φαίνεται να ξεχνάμε ότι ο άνθρωπος δε χρειάζεται μόνο τροφή για να ζήσει. Δε μπορώ να ξεχάσω αυτά τα μικρά χωριά μέσα στα βουνά, όπου πάντα έβρισκα μια αφορμή να σταματήσω για έναν καφέ. ... Αυτές οι μέρες έχουν ανεπιστρεπτί περάσει. Όπως και όλες αυτές οι μεγάλες περίοδοι αγωνιστικών δοκιμών όπου μέναμε επί εβδομάδες σε ένα οικογενειακό ξενοδοχείο στην Ιτέα. Μας συμπεριφέρονταν σα να είμαστε μέλη της οικογένειάς τους.
Αυτό ακριβώς σημαίνει το ράλι Ακρόπολις και η Ελλάδα για μένα. Ανθρώπινη ζεστασιά.” (***)
1981 : Supernova
Δευτέρα πρωί, πρώτη μέρα του Ιουνίου και στις κατάφυτες πλαγιές της Πάρνηθας, μέσα στο ειδυλλιακό τοπίο της ομώνυμης ειδικής διαδρομής, οι έλληνες θεατές περιμένουν καρτερικά το πρώτο πέρασμα των αυτοκινήτων. Κανείς, παρά μόνο φήμες, δεν τους έχουν προϊδεάσει για το τί θα επακολουθήσει. Μετά τα πρώτα εντυπωσιακά περάσματα, ένας πρωτάκουστος ήχος ακούγεται από μακρυά. Όσο περνάνε τα δευτερόλεπτα δυναμώνει και λίγο πριν φανερωθεί ο αίτιος, ένα μηχανικό ουρλιαχτό κάνει τους θεατές να ανατριχιάσουν. Με γουρλωμένα μάτια παρακολουθούν την τεράστια μάζα να περνά από μπροστά τους τόσο γρήγορα, όσο δεν είχαν ποτέ ξαναδεί με την απόκοσμη αίσθηση ότι “κατεβαίνει” μαζί και η πλαγιά του βουνού.
Για πολλούς θεατές, αυτή η πρώτη επαφή με το Audi Quattro παραμένει μέχρι σήμερα η πιο έντονη ανάμνηση από ράλι Ακρόπολις. Αν και τα Quattro ακυρώθηκαν στο τέλος της πρώτης ημερας για παραβίαση κανονισμών, και ενώ είχαν διαλύσει το συναγωνισμό, αυτά τα πρώτα τετρακίνητα "τέρατα" έδειχναν τη μελλοντική μορφή των αγωνιστικών εφεξής. Η εποχή των "δεινοσαύρων" του Broup B είχε ξεκινήσει και για το Ακρόπολις.
Μπορεί ο Hannu Mikkola με το Audi εκείνο να μην κέρδισε ποτέ το Ακρόπολις, αλλά οι Michèle Mouton / Fabrizia Pons έγραψαν ιστορία ως το μοναδικό γυναικείο πλήρωμα που εχει κατακτήσει νίκη. Κατάκτηση πραγματική, που ισοδυναμεί με άθλο σε έναν αγώνα με 57 ειδικές διαδρομές μήκους πάνω από 1000 χλμ. Ήταν το 1982. Στη φωτο, στο διαχρονικό κάδρο από τα Μετέωρα.
To 1984 ένα ακόμα quattro θα βρεθεί στην κορυφή. οδηγός του ο Stig Blomqvist, άλλος ένας σπουδαίος σκανδιναβός, που την ίδια χρονιά κέρδισε και το πρωτάθλημα.
Τη διετία 85-86 όποιος κέρδιζε στο Ακρόπολις, έπαιρνε και το πρωτάθλημα οδηγών με την Peugeot. Timo Salonen / Seppo Harjanne και Juha Kankkunen / Juha Piironen ήταν οι φινλανδοί μάγοι που μετουσίωναν σε νίκες την απόλυτη κυριαρχία του Peugeot 205, ίσως του κορυφαίου αυτοκινήτου στην ιστορία των ράλι. Στο τέλος του 1986, το Group B καταργείται και τα πιο "τέρατώδη" και θεαματικά μηχανήματα που είχαν δει ποτέ οι θεατές των ράλι, περνούν στην ιστορία.
“Πάλι όμως ο τόπος που διασχίζουν τα πληρώματα, αυτή η απέραντη μικρή Ελλάδα που δεν είναι τόπος, αλλά τρόπος ζωής, χωρίς λογικά σύνορα, μας κλέβει κάθε τόσο το ενδιαφέρον από το ράλι Ακρόπολις.” (*)
Η νέα εποχή
Στην αλλαγή σελίδας μετά τα group B, η Lancia πιο έτοιμη αλλά και με ισχνό ανταγωνισμό κυριαρχεί τα επόμενα χρόνια. Το πρώτο Ακρόπολις με αυτοκίνητο της νέας κατηγορίας group A, κερδίζει ο πρωταθλητής χωρίς στέμμα, και αιώνιος οδηγός της ιταλικής εταιρίας, ο μέγας Markku Alen, με τον Ilkka Kivimäki, πάντα δίπλα του.
Με διάφορες εκδόσεις της Delta, η Lancia κερδίζει πρωταθλήματα και Ακρόπολις. Mοναδική εξαίρεση το 1990 οπότε άλλο ένα αστέρι ξεκινά να λάμπει, και αυτό με την πρώτη νίκη της καριέρας του στην Ελλάδα. Είναι ο Carlos Sainz με Toyota Celica και συνοδηγό τον Luís Moya που με πείσμα και επιμονή, σπάνε την ιταλική "δικτατορία" και γράφουν ιστορία στο Π.Π.Ρ τα επόμενα 15 χρόνια.
Οι Juha Kankkunen / Juha Piironen με τη νίκη τους το 1991 γίνονται το μόνο πλήρωμα που έχει κερδίσει με αυτοκίνητο g roup B και group A, κερδίζοντας έτσι παντοτινούς θαυμαστές με το αρχοντικό, γεναιόδωρο στύλ και το μοναδικό του control, ενώ η Lancia μένει στη μνήμη των ελλήνων θεατών σαν το πιο επιτυχημένο αυτοκίνητο στην ιστορία του Ακρόπολις, με 6 συνολικά νίκες και εμφατικά 1-2-3 το '88 και το '89 και νικητές τους Miki Biasion / Tiziano Siviero.
Νέα πληρώματα και οδηγοί-προσωπικότητες αναδύονται τα επόμενα χρόνια και οι μάχες για την πρωτιά είναι μεγάλες. Στις ειδικές διαδρομές - σπαστήρια, πέφτουν κορμιά καθώς αυτή δείχνει να είναι η πιο ανταγωνιστική περίοδος που έχουμε δει στο WRC.
Οι Colin McRae, Carlos Sainz, Tommi Mäkinen, Juha Kankkunen, Didier Auriol, Richard Burns πρωταγωνιστούν για μια δεκαετιά και δίνουν επικές μάχες στις ειδικές διαδρομές της Στερεάς Ελλάδας. Ο αγώνας κονταίνει σε μήκος, αλλά ο κάθε οδηγός αποκτά φανατικούς οπαδούς που τρέχουν κάθε χρόνο στα βουνά για να τον καμαρώσουν.
Άλλο ένα από τα παράδοξα του ράλι Ακρόπολις. Πώς γίνεται ένας από τους σπουδαιότερους οδηγούς, 4 φορές παγκοσμιος πρωταθλητής, που δεν καταπονούσε το αυτοκίνητο να έχει ως καλλίτερη θέση μόλις μια 2η το 1996; Περί του Tommi Makinen ο λόγος.
O Marcus Gronholm και το Peugeot 206, μπορεί να κυριάρχησαν σε παγκόσμιο επίπεδο στις αρχές της δεκαετίας του 2000, αλλά στο Ακρόπολις ποτέ δεν τα κατάφερε το βολικό γαλλικό αυτοκίνητο. Έπρεπε ο μεγάλος φινλανδός να πάει στη ford για να πάρει τη νίκη το 2006, και το 2007 στον πιο συναρπαστικό αγώνα των τελευταίων χρόνων.
Η Ford είχε πάντα τον τρόπο της στον ελληνικό αγώνα. Ακόμα και σε κακές γι αυτήν χρονιές κατάφερνε να κάνει το εύκολο 1-2 (1997, 2000)
“Αυτοκίνητα τόσο εξελιγμένα, σε χέρια αποφασισμένων και χρυσοπληρωμένων ελαχίστων, περνάνε με τρόπο που δε θα την είχανε διανοηθεί, όσοι έζησαν τα ραλί πριν μερικά χρόνια.” (*)
Colin McRae
Οι αριθμοί λένε ότι είναι ο πιο πετυχημένος οδηγός του ράλι Ακρόπολις, με 5 νίκες, το 1996 και '98 με Subaru Impreza και 2000, '01, '02 με Ford Focus, όλους μετά τον μοναδικό παγκόσμιο τίτλο του 1995. Για κάθέναν από αυτούς που τον είδαν από κοντά στις ειδικές, ήταν πάντα κάτι το ξεχωριστό.
2009/ti_einai_to_acropolis/new_age/colin_2001.jpg[/img]Το ερώτημα όμως παραμένει: Πώς ένας οδηγός τόσο εκρηκτικός, με πάθος πρωτόγνωρο και ταλέντο τόσο μοναδικό, που τον ωθούσε πάντα να παλεύει για την πρωτιά της ειδικής διαδρομής, πολλές φορές "εγκληματώντας" και καταστρέφοντας εαυτόν και ομάδα, είναι δυνατό να είναι ο πολυνίκης ενός αγώνα που επιβραβεύει τον πιό έξυπνο, τον πιο ολοκληρωμένο οδηγό και όχι πάντα τον ταχύτερο;
Ίσως και μόνο αυτό αρκεί για να του δώσει τον τίτλο του κορυφαίου όλων, σε ένα άτυπο και ίσως συγκινησιακά μεροληπτικό δημοψίφισμα στις καρδιές όσων θεατών τον παρακολούθησαν..
“Αλήθεια, σε ποιο άλλο αγώνισμα θεατής ταλαιπωρείται τόσο πολύ, για να δει τόσο ελάχιστο μέρος του αγαπημένου του σπορ;”
Η ψυχή του αγώνα
Ποια είναι όμως η ουσία των πραγμάτων;
Mήπως κάτι μας ξεφεύγει;
Μέσα στη σκόνη των αγωνιστικών ξεχνάμε και δε βλέπουμε το προφανές το πιο φανερό από όλα;
Ποια είναι η ψυχή του ράλι Ακρόπολις;
Μέσα στα χρόνια μπορεί οι άπειροι θεατές του αγώνα να μην έκρυψαν το θαυμασμό τους για τις ικανότητες των κορυφαίων.
Όμως πάντα το πιο ζεστό χειροκρότημά τους το φύλαγαν για τα πίσω πληρώματα, τους έλληνες συμμετέχοντες. Αυτούς που όχι απλά στήριξαν τον αγώνα αλλά ΕΙΝΑΙ ο ίδιος ο αγώνας προσωποποιημένος. Με απλά αυτοκίνητα, τα οικογενειακά τους πολλές φορές, έφθαναν και ξεπερνούσαν τα καθημερινά τους όρια, προκειμένου να ριχτούν σε μια περιπέτεια αναζήτησης και πατριδογνωσίας παρασύροντας μαζί συγγενείς, φίλους και λοιπούς θεατές που περίμεναν πάντα με υπομονή για να τους χειροκροτήσουν. Πολλά ονόματα, μνήμες εντυπωσιακών περασμάτων ή πίκρας για τη χαμένη ευκαιρία, για την προσπάθεια που δεν καρποφόρησε, μερικοί με ταλέντο και μεθοδικότητα, ισάξια τουλάχιστο των "ξένων", αλλά με πολύ λιγότερα μέσα.
Σε αυτούς όλους τους ήρωες και αντιήρωες της καθημερινότητάς είναι αφιερωμένο αυτό το κείμενο.
“Δεν έχει σημασία ποιος κέρδισε ή τί έγινε παρακάτω. Η μερίδα μου είναι αυτές οι 2-3 στροφές και το γεγονός που συμβαίνει μπροστά μου, και το θαύμα που συμβαίνει μέσα μου. ...Τα λόγια φτωχά και ανήμπορα να πουν περισσότερα. Σαν ερωτικό μυστικό που δεν αποκαλύπτεται παρά μόνο με την εμπειρία” (*)
(*) Τα λόγια είναι του κ. Νίκου Γραμματικόπουλου από την ταινία του "Το έπος του Ακρόπολις, 1971-1985"
(**) Από το άρθρο του κ. Κώστα Στεφανή στην "Καθημερινή" (http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_arti ... 04_1282888 )
(***) Ari Vatanen, νικητής του Ακρόπολις 1980, 1981, παγκόσμιος πρωταθλητής το 1981
a-bet.info
